Normal koşullarda tüp içerisinde yer alan sperm hücresi ve yumurta hücresi rahim içerisinde döllenir. Gebelik ürünü, rahim iç tabakası dışına yerleşirse, dış gebelik meydana gelir. Dış gebelik nasıl anlaşılır konusunda ciddi araştırma yapılması, her anne için gereklidir.

Dış Gebelik Nerelerde Görülebilir?

Ektopik gebelik en çok tüplere yerleşir. Tüpler dışında, karın boşluğunda, servikste, yumurtalık ve rahmin geniş bağında görülür.

Ektopik Gebelik​ Neden Oluşur?

Yumurta hücrelerinin, yumurtalıktan atılması sırasında, yumurtlama olayı normal dahi olsa tüp uçlarında püsküle benzeyen yapıların, hormonal bozukluk, enfeksiyon geçirilmesi ya da karın içi kitlelere bağlı nedenlerle yumurta hücrelerini yakalamasında gecikme yaşanmasında dış gebelik durumu ortaya çıkar. Tüplerde meydana gelen tıkanma durumlarına bağlı olarak da yumurta hücreleri rahim içerisine göçünü tamamlayamaz. Yumurta hücreleri herhangi bir yere tutunduğu zaman, orada büyümeye başlar.

Dış Gebelik Kimlerde Daha Sık Görülür?

Dış gebelik yaşı ileri olan bayanlarda daha sık görülür. 35 ile 44 yaş arasında görülme olasılığı fazladır. Dış gebelik yaşayan kişilerde tekrar gebelik riski %10 ile 25 arasındadır. Genital enfeksiyon geçirmiş kişilerde görülme olasılığı fazladır. Tüp iltihabı (salpenjit), tümör ya da endometriozis durumlarında da dış gebelik riski artar. Klamidya adı verilen mikroorganizma, tüp hasarı yaparak, tubal gebeliğe yol açar. Tüp bağlanması ve sonrasında bağlanan tüplerin açılması da riski artıran faktörlerdir.

Rahim ve Tüplerdeki Doğumsal Kusurlar

Rahim içi araçların (RİA), ektopik gebelik riskini artırdığı hakkında bir kesinlik yoktur. Rahim içi araç kullanan kişilerde, normal gebeliğe göre dış gebelik 5 kat fazla görülür. Bakırlı RİA’ların %4’ü ve hormonlu RİA’ların %17’sinde görülen durumların çoğu tubal dış gebelik olarak adlandırılır. Gebe kadınlar, düşük dozlarda progesteron içeriği fazla olan doğum kontrol hapı ya da ilişki sonrasında östrojen kullanmışlarsa dış gebelik riski artar. Bazı bayanlar, infertil ve yardımcı üreme tekniklerine başvururlar.

Kullanılan tekniklerde aynı şekilde dış gebeliğe neden olur. Sigara içmek risk faktörüdür. Tekrarlanan düşük durumlarında risk ise 2- 4 kat fazla görülür. Yasadışı düşük oranlarının görüldüğü yerlerde de risk oranı fazladır.

Ektopik Gebelik Görülme Sıklığı

Gebeliklerin genelde %1 ya da %2’si genelde dış gebeliktir.

Dış Gebeliğin Belirtileri Nelerdir?

Erken dönemlerde, normal gebelik durumlarında adet gecikmesi olur. Kısa dönemde, içerde büyüyen gebelik ürününe bağlı olarak oluşan tüplerde gerilmeler başlar. Gerilmeler sonucunda ağrı ve şikâyetler görülür. Anormal derecede vajinal kanama durumların da bu aşamada görülür. Hasta, bu belirtileri gördüğü an başvuruşa en iyi neticeyi alır. Tüp içerisinde büyüyen gebelik ürünü, çevre dokuların beslenmelerini bozar ve ciddi iç kanamalara neden olur.  Tüp yırtılıp, kanama çok olursa, hastaya bıçak saplanır gibi ağrılar gelir. İç kanamaya bağlı baş dönmeleri ve bayılma durumları da belirtileridir. Bazı bayanlarda ise bunlara bağlı olarak ishal, kusma da görülür. Bu sayılan tanılar gastroenteriteye benzediği için, yanlış tanılar konulabilir, bu durumda ölümlere sebebiyet verir.

Ektopik Gebelik Tanısı

Dış gebelik tanı aşamasında ilk olarak, jinekolojik muayene yapılır. BetaHCG testi uygulanır. Transavajinal ultrason ve vajinak renkli doppler ultrason alınır. İstendiği durumlardaysa progesteron ölçümleri, laparoskopi ya da dilatasyon küretaj da yapılır.

Dış Gebelik Tedavisi

Tedavinin en önemli amacı, annenin hayatını kurtarmak ve annenin doğurganlığını da korumaktır. Hastanın genel durumu incelenir, hastanın yaşı, hastanın hikâyesi ve çocuk arzusu beklentileri araştırılır. Gebelik kitlesinin yer ve büyüklüğü tespit edilir. Hastanın genel durumları araştırıldıktan sonra hastaya uygun bazı tedavi yöntemleri seçilir. Bu tedavi yöntemleriyse;

Ektopik gebeliğin kendiliğinden gerilemesinin beklenmesi aşaması, kısaca bekleme tedavisi yapılır. Takip sırasında ultrason ve betaHCG takipleri yapılır.

Tıbbi ilaçlar verilerek tedavinin başlatılması süreci.

Cerrahi ameliyat ya da açık ameliyat yöntemleri

Laparoskopik ameliyat tedavisiyle karına birkaç deliğin açılması ve bu açılan deliklere sokulan aletle, kameradan incelenmesi.

 

son duzenleme: 6/11/2020